Spółka akcyjna – rodzaj powszechnej w gospodarce wolnorynkowej spółki kapitałowej, której forma opiera się na obiegu akcji będących w posiadaniu akcjonariuszy. Kapitał zakładowy składa się z wkładów założycieli, którzy stają się współwłaścicielami spółki i dzieli się go na akcje o równej wartości nominalnej.

Podstawą nabycia praw wspólnika (akcjonariusza) jest akcja, która może mieć charakter

• imienny lub na okaziciela,
• zwykły lub uprzywilejowany, co do prawa głosu
• dywidendy bądź podziału majątku w razie likwidacji spółki

Jest to forma działalności dla średnich i dużych przedsiębiorstw. Aby założyć spółkę należy wnieść kapitał w wysokości min. 100 000 zł.

Utworzenie spółki akcyjnej wymaga ustanowienia jej statutu w formie aktu notarialnego, dzięki czemu spółka nabywa osobowość prawną i odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem.

Osobowość prawna spółki oddzielona jest od osobowości prawnej właścicieli. Akcjonariusze są właścicielami i mają wpływ na sprawy przedsiębiorstwa o ile ich udział jest znaczący. Pierwotnymi akcjonariuszami są założyciele spółki. Mogą oni sprzedawać swoje udziały, np. na giełdzie. Z posiadanych akcji akcjonariusze czerpią korzyści, a mianowicie dochód w postaci regularnych dywidend, bądź zysk kapitałowy po sprzedaży akcji po wyższej cenie niż cena zakupu.

Główne cechy spółki akcyjnej:

• umowa spółki z akcyjnej wymaga formy aktu notarialnego;
• akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, ponieważ spółka posiada osobowość prawną
• aby założyć spółkę akcyjną kapitał zakładowy nie może być mniejszy niż 100 000 zł
• akcje (udziały) w spółce mają równą wartość nominalną, a jedna akcja nie może mieć mniejszą wartość niż 1gr.
• założenie spółki akcyjnej może nastąpić przez samych założycieli (ewentualnie łącznie z osobami trzecimi) lub w drodze publicznej subskrypcji
• spółka jest wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego

Z chwilą objęcia akcji przez akcjonariuszy, powstaje spółka akcyjna w organizacji, zaś osobowość prawną nabywa w chwili wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
Zakładanie spółki akcyjnej można podzielić na 4 etapy:

• Zawarcie aktu założycielskiego spółki oraz sporządzenie statutu
• Pokrycie kapitału zakładowego
• Powołanie organów spółki
• Wpis do rejestru sądowego

Organami spółki są:

• Zarząd

Jest powoływany na maksymalnie 5 lat i reprezentuje spółkę na zewnątrz oraz prowadzi jej sprawy. Na członkach zarządu ciąży zakaz konkurencji, natomiast nie ma ograniczenia co do liczby kadencji.

• Rada nadzorcza

Składa się z min. 3 osób, a w spółkach publicznych min. 5, powoływanych i odwoływanych przez zgromadzenie akcjonariuszy, wykonuje stały nadzór nad zarządem

• Walne zgromadzenie